“Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường cho con” (TV 119, 105); đó là chủ đề của Khóa huấn luyện Cộng đoàn Giáo hội Cơ bản (CĐGHCB) do Đức Cha Louis Nguyễn Anh Tuấn khai mạc vào lúc 8g ngày 30.3.2019 tại địa điểm Văn phòng Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, 72/12 Trần Quốc Toàn, P.8, Q.3, TP. HCM.
Thành phần tham dự tất cả có 80 người. Trong đó gồm có đại diện 5 giáo xứ: Thánh Tống Viết Bường, Gia Định, Tân Định, Tân Lập và Vĩnh Hòa. Về phía cộng đoàn có: Giáo chức, Kinh Thánh Cầu Nguyện, Chuyên đề Mục Vụ Gia Đình và Cùng theo Chúa. Ngoài ra, có hai linh mục (LM) chánh xứ Gia Định và Tân Định.
Nhân sự tổ chức gồm có: Đức Cha Louis Nguyễn Anh Tuấn, đặc trách huấn luyện chương trình CĐGHCB; LM Giuse Tạ Huy Hoàng, Trưởng nhóm Điều hành Chương trình; An tôn Nguyễn văn Hùng, Phụ tá; Gioan Lê Quang Vinh, Linh hoạt viên. Và một số thành viên khác trợ giúp cho công tác này.
Chương trình được khai mạc với Nghi thức Cung nghinh Lời Chúa và giây phút cầu nguyện cử hành rất trang nghiệm. Đặc biệt, trên Lễ đài ngoài cuốn Kinh Thánh được cung nghinh, còn có cây nến Phục Sinh. Trên thân nến có hình cờ VN và có in dấu vân tay gồm của Đức Cha Louis, LM Giuse Hoàng, nữ tu và giáo dân; những người đã tham dự Đại Hội AsIPA lần thứ VIII tại Indonesia năm 2018. Ngọn lửa và dấu vân tay là lời cam kết của những người tham dự nguyện dấn thân cho chương trình này. Hôm nay, Ngọn lửa một lần nữa được thắp lên tại VN. Sau khóa này mỗi người lại tiếp tục đem lửa này về thắp nơi giáo xứ.
Ý nghĩa và mục đích Khóa học
Đức Cha Louis giới thiệu ý nghĩa và mục đích của khóa học CĐGHCB. Khóa học này tiếp nối, triển khai Chương trình về Giáo hội hiệp thông qua các cộng đoàn cơ bản. Hôm nay là bước đầu tiên thực hiện một cách chính thức khóa AsIPAtại VN. Chương trình AsIPA được Liên hiệp Hội Đồng Giám Mục Á Châu (FABC) đưa ra năm 1990, từ năm 1994 có văn phòng AsIPA thực hiện chung của FABC, thực hiện những điều giống như Giáo hội Cơ bản thời sơ khai, tức sống sự hiệp thông và tham gia. Đức Cha Louis giải thích: “AsIPA (Asian Integral Pastoral Approach) dịch ra là “Phương pháp tiếp cận mục vụ toàn diện tại Á Châu”, là một cách thế thực hiện tầm nhìn, một cách thức hiện diện mới của Hội thánh, một Hội thánh tham gia qua các Cộng đoàn Kitô nhỏ lấy Chúa làm trung tâm, Cộng đoàn là trung tâm, hướng đến truyền giáo. Trong các Giáo hội (GH) Á Châu đã triển khai 30 năm qua. Hôm nay Giáo Hội Việt Nam (GHVN) mới chính thức bắt đầu, từ bước đi nhỏ bé nhất nơi Giáo Phận Sài Gòn. Rồi sẽ dần triển khai lan tỏa trên khắp GHVN cùng chung với GH Á Châu và GH toàn cầu.”
Giải thích chi tiết hơn Đức Cha Louis nói: “AsIPA Quan tâm không chỉ môi trường Á Châu mà nghĩa rộng hơn là quan tâm đến môi trường địa phương, khu vực giáo xứ, nơi mà gia đình sống. Không chỉ quan tâm đến đời sống thiêng liêng mà còn đời sống nhân bản, thực tế; không chỉ quan tâm đến khu vực mà còn trong hiệp thông Giáo hội địa phương và GH toàn cầu. Cho nên, sự hiệp thông qua sự hiện diện của các vị đại diện GH tại địa phương cũng như theo đường hướng chung của GH, Giáo Phận, Hội Đồng Giám Mục (HĐGM) và của GH toàn cầu là điều quan trọng. Thứ hai, chúng ta luôn có một hành động cụ thể sau khi được Lời Chúa thúc đẩy để làm một việc gì đó chung trong CĐGHCB. Không chỉ sống đời sống thiêng liêng, đạo đức mà còn là hành động cụ thể để nói lên sự hiệp thông và loan báo Tin Mừng. Như vậy, Lời Chúa mà CĐGHCB thường xuyên thực hành chia sẻ để thực hiện việc Chúa Kitô là trung tâm điểm và cộng đoàn sống tình hiệp thông giữa nhau và giữa cộng đoàn khác trong giáo xứ, giáo Phận và GH toàn cầu, nói lên tính cách hiệp thông và truyền giáo. Như vậy, phương pháp tiếp cận Mục vụ toàn diện nghĩa là GH một cách hiện diện mới qua việc hiệp thông trong các cộng đoàn Kitô hữu nhỏ ở trong GH địa phương và hiệp thông trong GH toàn cầu. Đó là mục đích, ý nghĩa của Khóa học và đường hướng viễn tượng chúng ta sẽ tiếp tục để triển khai và sống trong thời gian sắp tới. Như vậy, anh chị em (Những người dự khóa học) là những người đầu tiên để khai phá, để thực hiện Chương trình này trong sự nối kết chung các GH Á Châu, nhằm để thực hiện mệnh lệnh của Chúa Giêsu Kitô trước khi Ngài về trời: ‘Các con hãy đi loan báo Tin Mừng cho muôn dân.’ Qua sự hiện diện, hiệp thông của GH, thế gian cũng tin, được hiệp thông và hưởng ơn Cứu Độ.”
Sau giải lao 15 phút và tập hát, lúc 9g, Đức Cha trình bày đề tài: “Hướng đến một giáo xứ như một cộng đoàn.”
Hướng đến một giáo xứ như một cộng đoàn
Trước khi khám phá 5 giai đoạn phát triển giáo xứ (của LM Aselm, OFM). Đức Cha Louis đã gợi lại cho mọi người hiểu Giáo hội là gì theo như Chúa muốn và Kinh Thánh nói tới. Theo Công Đồng Vaticano II Giáo hội là dân Thiên Chúa, được trình bày như một hình tròn, Chúa Kitô là trung tâm điểm, mà mọi thành phần dân Chúa quy về, cũng như từ Chúa Kitô mà tỏa ra để đến với muôn dân. Giáo hội là Hiệp thông trong cùng một thân thể là Đức Kitô là đầu (Cv 2,42 – 43; 4).
Đức Cha lần lượt cho xem hình vẽ mô phỏng 5 giai đoạn phát triển giáo xứ: – Giáo xứ (GX) được bao cấp – GX của Hội Đồng Mục Vụ – GX đang thức tỉnh – GX với những tập thể năng động – GX hiệp thông giữa các cộng đoàn. Các tham dự viên đã nhận xét, so sánh sự khác biệt cũng như sự tiến triển của Giáo xứ qua các giai đoạn. Trong đó giai đoạn 5 là mục tiêu của Khóa huấn luyện này, là mô hình Cộng đoàn Giáo hội sơ khai đã sống mà ngày nay Giáo hội mơ ước tiến đến - Một sự hiện diện mới của Giáo hội hiệp thông. Gồm những điểm chính yếu:
Sau phần trình bày của Đức Cha, mười nhóm theo GX của mình đã chia sẻ các câu hỏi: GX cần làm gì để chuyển mình trong các giai đoạn kế tiếp? Đâu là nỗi đau mà GX phải chịu? Khi chuyển mình chúng ta được gì? Chúng ta cùng nhau làm gì?
Tất cả những tổng kết có điểm giống nhau, là những ước mong để sớm tiến đến một giáo xứ là một CĐGHCB, như mô hình 5 lý tưởng.
Buổi tập huấn kết thúc lúc 11g 15 sau khi Đức Cha Louis ban Phép lành. Nhiều người háo hức đến những buổi học tiếp theo.